Door luisteren erkenning geven #lesvoorbereiding

Training 3. Doel: het inzicht in de eigen communicatie te verhogen. Een collega schreef deze les. Net als bij de voorgaande structureer en kies ik al schrijvend.

Voorbereiding:

De studenten lezen zich in over luisteren, vragen stellen. Verrassend vond ik de keuze van mijn collega om ze deze 4 niveau’s van communicatie te laten lezen. Heerlijk. Doet mij denken aan de video’s van Otto Scharmer/ Ulab die voor mij zo verhelderend waren.

Niveau 1 tm 3

Niveau 4 en wat meer uitleg over hoe je weet in welk niveau van communicatie je was.

De collega heeft prachtige werkvormen verzameld die gaan over luisteren, LSD (=luisteren, samenvatten, doorvragen) en non-verbale communicatie. Dat zijn dus de gebieden waarrond we de studenten tijdens de training ervaring willen laten opdoen.

Ik worstel met wat de essentie is van wat ik ze graag wil laten ervaren. Ik pak mijn blogpost over het boek Hart horend, luisteren voor professionals er nog eens bij. Daarin wat citaten over de essentie van luisteren.

Luisteren is in essentie een gevende beweging. Als je goed luistert, geef je erkenning.

Die erkenning kan je geven op verschillende niveau’s: de ruimte geven om te spreken, horen wat de ander zegt, het proeven van het gevoel waarmee de ander iets zegt. begrijpen waar dat gevoel vandaan komt en aanvaarden wie iemand is.

In het luisteren ga je verbinding ervaren, omdat luisteren zichtbaar maakt.

En probeer me in te leven in de issues die op dit moment voor de studenten spelen.

Voor niveau 3 en 4 van communicatie (ik ben fan) heb je nodig dat je erkenning kan geven. Ik ga de oefeningen ophangen aan de niveau’s van erkenning geven. Dat past bij de leerdoelen, het door de collega voorgestelde lesplan en bij mij.

Start van de les (10 min)

Inventarisatie van wat is blijven hangen van de voorbereiding. Wat vonden zij nuttige kennis/informatie? Wat hebben ze nav het lezen van de theorie over zichzelf, over hun manier van samenwerken bij het ondernemingsplan geleerd.

Op post-its de leervraag schrijven en in 1 zin met de groep delen (plakken en groeperen op bord). De input daarvan kan de onderwerpen van de werkvormen beïnvloeden en de tijd die per onderdeel wordt besteed.

Non-verbale communicatie en de ruimte geven om te spreken (15 min)

Dat gaan we doen ahv de aangepaste werkvorm: Stimuleren en Remmen

We bestuderen eerst Werkvorm Remmen en stimuleren, voorbeelden gedrag. Kijken of iedereen alles begrijpt wat er op staat.

Doen: De studenten gaan in twee-tallen aan elkaar vertellen wat hun leervraag is en waarom die belangrijk is voor ze. Ik wissel niet omwille van de tijd.

• Student 1 vertelt. De ander remt non-verbaal.
• Student 2 vertelt. De ander stimuleert non-verbaal.

Inventarisatie: Voelde je ruimte om te praten? Hoe kwam dat?

Horen wat de ander zegt (5 min)

Al heel snel zit er ruis op de communicatie. Hoort de ander iets anders dan jij zegt. Ook daar zijn mooie werkvormen voor verzameld door mijn collega. Omdat ik kies voor tijd voor de laatste opdracht, hier kort Theo Maassen over miscommunicatie. Ik stop de video op 1.45.

Vragen aan 1 student om een ervaring te delen waar het grappig mis ging. (indien geen, dan heb ik mijn eigen “Son mari est la-verhaal” tijdens mijn stage in Frankrijk)

Het proeven van het gevoel, begrijpen waar dat gevoel vandaan komt en aanvaarden wie iemand is. (45 min)

Twee video’s van Brené Brown. De eerste laat ik zeker zien, de tweede misschien

Over het verschil tussen sympathie en empathie

Over hoe “de schuld geven” empathie in de weg zit.

Werkvorm kruip in de huid van. Ik kies deze omdat onze onderwijskundige me een keer vertelde dat in deze oefening ook vertrouwen aan de orde komt. Deze groep geeft aan elkaar al te vertrouwen en dat wil ik graag ruimte geven/versterken.

• Studenten gaan in tweetallen in gesprek met elkaar, naar aanleiding van een gespreksthema. Als het ok voelt wordt het gespreksthema: Wat ik lastig vind aan deze eerste weken op de opleiding.
• Ze worden uitgenodigd om een goed gesprek daarover te voeren, uitgenodigd om:
  • dat stimulerende gedrag te gebruiken,
  • zich in te leven in de ander.
  • hun best te doen niet te oordelen of een schuldige te zoeken.
  • nieuwsgierige vragen te stellen
  • (deep listening toe te passen)
• Omwille van de tijd: de studenten kiezen in hun tweetal wie dadelijk gaat vertellen en wie erachter gaat staan.
• Vervolgens kruipt student A in de huid van B en vertelt in de ik-vorm wat de ander vertelde. Dit doet ie voor de gehele groep. De ander staat achter de stoel waarop de spreker zit en luistert mee naar zijn eigen verhaal. (die positie is volgens de onderwijskundige belangrijk, vertrouwen voor nodig)
• Optioneel, ik zie wel of het niet teveel is. Waarschijnlijk doe ik het niet omdat het afleid van het luisteren. Opdracht voor de rest van de groep: Kijk naar de verteller. Lukt het hem om in de ik-vorm over de ander te praten? Kun je wat vertellen over wat hij zegt en hoe hij/zij dat doet? Kijk naar de ander die achter de stoel staat. Wat zie je aan non-verbale communicatie? Gaat hij/zij zich mengen of vertrouwt hij/zij op hetgeen de ander vertelt. Waaraan zie je dat?

Het huiswerk bespreken. (5 min)

• Deel A: Test luistertype, geleide reflectie daarover schrijven. Een leerdoel rondom communicatie benoemen. Wellicht kunnen deze 6 ezelsbruggetjes inspiratie bieden (Bron: Villans )

  Gebruik LSD: Luisteren, Samenvatten, Doorvragen Vat het verhaal kort samen en laat de ander reageren. Vraag door als iets onduidelijk is.

  Laat OMA (wat vaker) thuis: Oordelen, Meningen, Adviezen Als iemand iets vertelt, laat je eigen oordelen, ideeën en adviezen even voor wat ze zijn. Zodat je met een open houding kunt luisteren.

  Neem ANNA mee: Altijd Navragen, Nooit Aannemen Neem niet zomaar aan dat je begrijpt wat iemand bedoelt. Vraag bij twijfel altijd even na of het klopt.

  Smeer NIVEA: Niet Invullen Voor Een Ander  Als iets niet duidelijk is, of als je iemand al lang kent, vul je al snel andermans bedoelingen zelf in. Dit voorkom je door na te vragen.

  Wees een OEN: Open, Eerlijk, Nieuwsgierig Sta open voor de ander, geef deze een kans iets uit te leggen en wees oprecht nieuwsgierig.

  Maak je niet DIK: Denk in Kwaliteiten Zeker bij wat moeilijke gesprekken kijk je al er snel naar wat fout ging. Dat mag, maar geef vooral aandacht aan wat goed gaat.

• Deel B:  3 x experimenteren en de experimenten beschrijven. Hoe zou je het voorheen hebben gedaan, wat heb je bewust geoefend om anders te doen, wat heeft het je opgeleverd.

Het sterkste moment van de training benoemen (10 minuten)

Methode, checkout van Deep Democracy. Ruimte voor iedereen om nog even te bedenken wat de leervraag ook alweer was, of het gelukt is. Om vervolgens het sterkste moment van de training met elkaar te delen.

Wat een vol programma als ik de tijden er zo naast zet. Ik mis een beetje de ruimte in tijd van de dialoogtraining en onze intervisies. Ik laat het nog even sudderen. Wellicht zijn er dingen die ik nog kan (weg)laten.