Bijna 500 blz. Ik heb ze niet in een keer uitgelezen. Heb aantekeningen gemaakt via Twitter.
Ik ga geen samenvatting of recensie schrijven. Die vind je hier. Een korte impressie van de schrijfster zelf kan je hieronder bekijken.
Ik ga in plaats daarvan een poging doen om aan te geven waar het me geraakt heeft. Wat ik er graag mee zou doen.
Waarom ik het mijn studenten en mezelf gun: een sterke professionele identiteit.
Uiteindelijk gaat het erom dat je weet of ontdekt waar je van bent, wat je wilt in je vak, Waar je passie zit en hoe je daar verbinding mee blijft maken. Het gaat om goed willen zijn in dat vak. Het met overtuiging uitoefenen, erin leren ‘dansen’ ongeacht de omstandigheden.
(dans=zelfsturing, veerkracht, wijsheid, excellentie)
Vanuit een sterke professionele identiteit kun je sturing geven aan je eigen ontwikkeling en met veerkracht reageren op de continue verandering die zo regulier is geworden. Een sterke professionele identiteit maakt het mogelijk om in wijsheid samen te werken en open te staan voor nieuwe inzichten, deze te integreren in je opvattingen en aan te wenden ten gunste van jezelf en anderen. En, ten slotte, helpt een sterke professionele identiteit om het allerbeste uit jezelf te halen. (pg 202)
De kenmerken van een sterke professionele identiteit (pg 158): sterke gedrevenheid en passie, wens om waarde toe te voegen, grote leergierigheid (om jezelf en de wereld te ontwikkelen)
Daarnaast blijken mensen met een sterke professionele identiteit te beschikken over ondernemingszin, een stevige eigen visie, een sterke professionele norm en een herkenbare expertise. (pg 159)
Wie kan daar nou tegen zijn 🙂 Nou ja, toch een aandachtspunt:
Dat de literatuur uitwijst dat een sterke identiteit bijdraagt aan meer veerkracht, wil blijkbaar nog niet zeggen dat deze professionals ook veel zorg voor hun eigen welzijn in acht nemen. Uit onze interviews blijkt dat namelijk een nogal problematische relatie te zijn. Vraagstukken die verband houden met grenzeloze gedrevenheid (weinig zorg voor de eigen gezondheid en risico van burn-out) kwamen met een zekere regelmaat terug. (pg 159)
Wat is het dan?
Een professional is iemand ervoor kiest en zich erop toelegt om, met behulp van zijn specialistische kennis en ervaring, klanten op een competente en integere manier steeds beter van dienst te zijn. Daarbij maakt hij gebruik van en draagt actief bij aan een community van medeprofessionals die het vak bij voortduring ontwikkelen (pg 317)
Identiteit is wat jou herkenbaar en onvervreemdbaar typeert (pg 317)
Professionele identiteit is datgene wat iemand onvervreemdbaar kleur geeft in het werk. (pg 317)
Ik heb genoten de hoofdstukken in deel 2 en 3 waarin heel breed werd gekeken naar de theorie rondom professionaliteit en identiteit vanuit verschillende vakgebieden/invalshoeken.
Identiteit blijft in beweging. Twee dingen bij de inzichten blijven hangen (pg 144)
Zelf en identiteit kunnen niet zonder reflexiviteit. De mogelijkheid tot reflectie helpt ons “zien” hoe anderen denken en voelen en leert ons dus ook wie wij zijn.
Identiteit is sterk verbonden met doen.
Kan ik iets met het model?
In hoofdstuk 5 wordt hun onderstaand model besproken. 
De opzet die ze hebben gekozen voor het toelichten ervan vind ik erg fijn. Per onderdeel noemen ze de kernbegrippen, geven de relatie van die kernbegrippen met het onderdeel van het model aan. En vaak zit er dan ook nog een visualisatie bij van de samenhang van die kernbegrippen. bvb spirituele zelf, kennisbasis
Door het lezen van de uitleg en het zien van de verbanden is mijn kijk professionele identiteit en de ontwikkeling ervan verdiept.
Een paar prachtige quotes uit hoofdstuk 6 (professionele identiteit)
Een paar quotes blijven hangen en doen wat met me. Omdat ze raken aan mijn persoonlijke missie.
Bij excellentie draait het dus om het realiseren van je volledige potentieel. Daarbij is het nodig om jezelf te accepteren, inclusief de donkere kanten, … (pg 200)
We streven ernaar dat mensen ons herkennen zoals we onszelf ook kennen. Op momenten dat die herkenning er is, krijgt je identiteit de ruimte en ontstaat het gevoel dat je ergens helemaal kunt en mag zijn ( pg 204)
Hoe verloopt ontwikkeling van professionele identiteit?
Ik lees over de modellen, begrijp dat de ontwikkeling fasegewijs verloopt en zie het overzicht van de fases met de uitleg. Voorlopig kan ik daar nog niet zoveel mee.
Hieraan herinnert worden is ook goed:
Ontwikkelen gaat niet alleen om het opdoen van nieuwe vaardigheden, kennis of competenties, maar ook om het een plek geven van deze nieuwe kennis in wie je bent, in de professionele identiteit. (pg 256)
Hoe ontwikkel je dan effectief professionele identiteit?
In dit hoofdstuk wordt beschreven welke richtlijnen er zijn voor interventies die effectief individueel ontwikkelen: (vanaf pg 283)
bewust kiezen, afstand maken en breed verkennen, lagen combineren, reflecteren overstijgen, rode draad, professional friends
Mooi dat Topclass interventiesysteem waarbij gewerkt wordt vanuit het commitment aan de eigen ontwikkeling van de betrokkene, aan te sluiten bij de eigen manier van leren en werken aan een concreet eindproduct, werken in een combinatie van individu en collectief, activeren van de eigen norm van de professional, organiseren van rust en reflectie, duurzaam ontwikkelen. (pg 291)
Wat verder nog raakt in het hoofdstuk is de verhaallijn transformaties in het collectief ontwikkelen stuk.
Deze verhaallijn raakt het transformatieve leren, het leren dat tot gevolg heeft dat je anders naar jezelf gaat kijken, andere waarden omarmt en ook anders gaat handelen. (pg 300)
Het gaat hier om vragen als:
- Wat zijn we aan nieuwe ontwikkelingen? Waar volstaat ons huidige frame niet meer?
- Hoe zouden we graag werken ub de nieuwe werkelijkheid? Wat verandert daarmee in verhouding tot klant, collega’s, leidinggevenden en andere samenwerkingspartners?
- Welke bijstellingen vraagt dat van ons?
- Hoe ziet ons nieuwe frame eruit?
Als ik dan later nog meer lees over transformatie leren begrijp ik dat het dit is wat ik wil doorgronden en waarbij ik studenten wil kunnen begeleiden met effectieve interventies.
Ik bewaar dus nog even uit het boek dat transformatie leren fasen kent:
desoriënterend dilemma, zelfonderzoek, kritisch onderzoek naar aanname, onderlinge herkenning en betekenisgeving, verkennen van opties voor nieuwe rollen/relaties/acties, plannen van acties, opdoen van noodzakelijke kennis en vaardigheden, experimenteren met de nieuwe rol, bouwen aan zelfvertrouwen in de nieuwe rol en relaties, integratie van het nieuwe perspectief in het dagelijkse bestaan. (pg 305)
En dat er een aantal concepten zijn die richting geven aan het begeleiden van transformatief leren.
weten waartoe, crises en desoriënterende dilemma’s benutten, footing en zelfonderzoek, kritische dialoog, alignment en het vormen van een nieuw frame, critical action learning.
Samengevat
Ik blijf zitten met het gevoel dat ik onze studenten zo graag zou leren hoe je dat doet, een levenslang werken aan je professionele identiteit.
En ook, mijn hart ligt bij het transformatief leren.
Ps Die losse verhalen aan het einde heb ik wel gelezen maar niet meer echt iets aan gehad.