Wat vertel ik over een dag die zo wordt aangekondigd?
Na een goed bezocht en succesvol congres op 5 juli jl. bij PwC komt het Netwerk FAN op 20 januari a.s. voor de 5e keer bijeen. Dit keer rond de vraag: Wat betekent ‘circulair ondernemen’ voor bedrijfsvoering, financiering en accounting en welke structurele opleidingsvragen komen daaruit voort?
Het 5e FAN congres wordt georganiseerd vanuit de Community of Practice FAN. FAN staat voor Financiële en Accountantsopleidingen voor de Nieuwe economie en bestaat uit tientallen opleidingen, banken, accountantskantoren en gelieerde organisaties. Gastvrouw van de bijeenkomst is dit keer Hogeschool Utrecht. Dit event is onderdeel van de nationale ‘Week van de Circulaire
Wat vertel ik over de inhoud van dit programma?
Het ochtendprogramma is primair bedoeld voor verantwoordelijken en docenten van hogere opleidingen voor financials, controllers en accountants. Het programma is tevens geschikt voor professionals in het CFO-domein van middelgrote bedrijven die zich oriënteren op circulair ondernemen. Ook ‘inkopers’ van opleidingen voor financials en accountants zijn van harte welkom.
- Inloop
- Welkom: Door Janine Verbers (Instituutsdirecteur Faculteit Economie & Management Hogeschool Utrecht), en opening door dagvoorzitter Mark Beumer (programmamanager Het Groene Brein)
- Keynote: Inleiding door Jeroen van Muiswinkel (bedrijfsfinancieringen Rabobank Nederland): Money makes the world go round. Maar wat betekent circulair ondernemen voor de rol van financials en accountants en kunnen zij deze ontwikkeling ondersteunen? (oa over dit)
- Collegetour: Volkert Engelsman (CEO Eosta), Frederiek van Lienen (Biodiversity in Business, Brabant Water) en Anne Jan Stuij (CFO Gispen) geven toelichting op de manier waarop natuurlijk kapitaal en de principes van de circulaire economie zijn geïntegreerd in hun business model. Hierop volgt een interactief vraaggesprek tussen de sprekers en het publiek o.l.v. de dagvoorzitter.
- Respons: Vanuit de accountancy (Wim Bartels – KPMG), de financials (Jeroen van Muiswinkel – Rabobank) en het onderwijs (Janine Verbers – HU) komt respons op de uitdagingen vanuit de ondernemingen: hoe kunnen professionals ondersteuning verlenen aan deze ontwikkelingen en wat betekent dit voor het onderwijs aan toekomstige financials en accountants.
- Conclusies: Ter afsluiting worden de conclusies verzameld, die als uitgangspunt dienen voor het middagprogramma.
Lunch
In het middagprogramma komen de opleidingsverantwoordelijken bij elkaar om meer de diepte in te gaan naar de vraag, op welke wijze zij hun curricula kunnen aanpassen aan deze ingrijpende veranderingen in de economie.
- Welkom: Door Janine Verbers
- Situatieschets: Janine Verbers en Bouwe Taverne schetsen de uitdagingen zoals die naar voren gekomen zijn in het ochtendprogramma. Ook gaan ze kort in op de rol van ons netwerk FAN bij onderwijsvernieuwing. (werd versterkt door een lector)
- Break out sessies: In kleinere groepen worden verschillende invalshoeken besproken. Allereerst vragen we onderwijsvertegenwoordigers om best practices op dit thema te delen. Hoe leren we onze studenten integraal te denken/handelen? Hoe verbinden we met een duurzame beroepspraktijk? Welke nieuwe kennis is er nodig? Welke aanpak werkt? Hierna wordt besproken hoe dit thema verder verankerd kan worden in de opleidingen, welke concrete oplossingen hieraan bijdragen en hoe we daar -samen met het werkveld- verder vorm aan kunnen geven. Welke focus kiezen we en hoe maken we – ook buiten de studiedagen en congressen – slim gebruik van dit netwerk?
- Koffiepauze
- Conclusies & Afsluiting: In een plenaire discussie worden de resultaten van elke groep opgehaald en worden vervolgstappen besproken.
- Borrel Na afloop is er gelegenheid elkaar te ontmoeten en na te praten.
Tja wat kies ik dan?
Ik begon met een blog gisteravond over wat de inhoud me bracht. Ik had namelijk veel aantekeningen gemaakt, foto’s gemaakt en dingen de me troffen getweet.
En vanmorgen dacht ik. Nee, daar moet het niet over gaan. Het moet gaan over de community. Over waarom het werkt.
Hoe weet ik dat het werkt. Omdat ikzelf actief en veel leer op zo’n dag. Maar vooral omdat ik en de aanwezigen in propvolle agenda’s tijd maken om daar te zijn. Ikzelf negeerde deadlines van de curriculumontwikkelgroep, toetsbrandjes etc om er te kunnen zijn.
En ik wil al bloggend doordenken hoe dat komt. Omdat ik hetzelfde wil voor onze studenten. Ik wil dat ze in hun volle leven ons onderwijs in de communityleerlijn zo belangrijk vinden dat ze er echt tijd voor maken.
Het communityleren
Ik neem het programma door vanuit dat perspectief, die bril.
Aanmelding
Het begint met de reactie op mijn aanmelding. Ik krijg een mailtje van Carien waar ik in voel dat ze weet wie ik ben en dat ze echt blij is dat ik kom.
Ontvangst
Ik ben te laat. Een trein viel uit en vinden hoe ik precies moest lopen duurde langer dan gedacht. Carien heet me hartelijk welkom. Helpt me even om aan te komen, terug rustig te worden. Regelt nog een kopje koffie.
Keynote Jeroen van Muiswinkel
We zitten in een dubbele kring rond de spreker en interactief (vragen aan publiek naar voorkennis & reacties, quiz) komen de volgende onderwerpen voorbij. Wat is circulaire economie, wat biedt de bank, wat zijn de hobbels.
Het voelt als een authentiek verhaal omdat er ook ruimte is voor de worsteling van de spreker met het onderwerp. Het is een verhaal van iemand die dagdagelijks bezig is met het onderwerp. Daardoor wint de informatie aan belang/betrouwbaarheid.
Er ontstaat een mooi gesprek over meetbaarheid maatschappelijk rendement, nieuwe winstdefinities, anders belasten.
Collegetour
Nog steeds in die kring worden vooraan stoeltjes neergezet. De gasten krijgen 5 minuten om hun verhaal te vertellen. Op het eind wordt gevraagd aan te geven wat hun behoefte is rondom die financial van de toekomst. Dit is in essentie hun antwoord:
- Behoefte aan financials die de lange termijn baten bij anderen kunnen meenemen bij het nemen van beslissingen.
- Behoefte aan financials met een andere mental mindset
- Behoefte aan financials die breder kunnen doorrekenen
Daarna mogen we vragen stellen. Het verzoek was om dat voor te bereiden door de webpagina’s (zie programma’s) te bekijken. Hier heb ik gekozen om dat niet te doen, te kiezen voor andere dringende zaken). Ik heb toch nog veel geleerd/begrepen. Wellicht had ik hun 5 minuten verhaal makkelijker kunnen plaatsen als ik het wel had gedaan. Betere vragen kunnen verzinnen. Gelukkig vingen de andere deelnemers dat laatste op. Een fijn vraaggesprek met ook kritische vragen ontstond.
Repons
Het voelt als een reflectie. Wat was hier nu belangrijk in het voorgaande. Genoemd worden:
- huidige verslaglegging is lineair (bij circulair zou je kunnen overwegen om voorraad bij vaste activa te rekenen, anders af te schrijven)
- financiële risico’s van de toekomst naar het nu brengen
- toekomst binnentrekken in het onderwijs
- onderwijs als aanjager van de circulaire economie
- zorgen dat in de standaarden ook de overige waardecreaties komen
Lunch
Mensen reageren op weg naar buiten positief op mijn geschrijf, mijn werken met kleurtjes, mijn gehannes met de telefoon. Zijn er nieuwsgierig naar.
Nadat ik een heerlijk vegetarisch broodje had gevonden schuif ik bij aan een willekeurig tafeltje. Wordt hartelijk begroet door de “wildvreemden” en betrokken in het gesprek.
Bij het halen van het volgende broodje loop ik de CFO van Gispen tegen het lijf. Omdat we met onze 4de jaars studenten gaan werken rond de vraag “hoe gaan mvo-ontwikkelingen (oa circulaire economie) het werk van de controller veranderen” zoek ik contact en stel de vraag. Ik onthoud:
- duurzaamheid onder financieel directeur, de vaardigheden rondom betrouwbaar rapporteren en het zien van kansen en risico’s in balans
- systeemdenken: niet je afdeling optimaliseren, maar uiteindelijk de keten
- bij offertes/aanbestedingen sparring partner om het verhaal van de overige waardecreatie zichtbaar te maken (visuals en betrouwbaar)
- leren omgaan met onzekerheid
Verder was het ook nog een hele prettige ontmoeting. Fijn dat alle sprekers blijven tijdens de lunch zodat dit soort ontmoetingen mogelijk zijn.
Inleiding na de lunch
Eventjes wennen aan de kleinere groep en nog wat inhoudelijke voeding door lector Ivo Opstelten die belang van ter discussie stellen (door te onderzoeken) van aannames die onderliggend zijn aan de huidige beslissingsmodellen. Uit het verhaal blijkt ook de complexiteit, het belang van leren omgaan met de spanning die leidt tot innovatie en met het gebruik maken van diversiteit.
Break out sessies
Hoe gaan we de groep verdelen over de 2 ruimtes, op gevoel, als de ruimte niet goed voelt ga je gewoon naar de andere ruimte. Het werkte en er werden ook leuke grappen over gemaakt. Er werd trouwens tijdens de sessie vaker gelachen.
Misschien was dat omdat alles er mocht zijn, zoals; frustratie over wat nog niet lukt (beperkt), mooie voorbeelden over wat wel werkt (ruim baan), stap voor stap, urgentie, realiteit, droom, economie, meer mens opleiden, welvaart, welzijn, regeltjes, ontbreken prikkels, accreditatie, financiering, gebrek aan kennis, perfectionisme/koudwatervrees.
De tekening van de zandbak is voor mij belangrijk. Die visualiseert zo mooi waar het heen kan:
Een plek zijn waar studenten kunnen leren en oefenen de toekomst vorm te geven. Waar het vakgebied wordt opgerekt (systeem- en ketendenken). En af en toe verkennen van de ruimte buiten het vakgebied, vanuit een ander perspectief kijken naar die zandbak (filosofie etc)
Bij de oplossingen die docenten zelf kunnen doen om daar te komen noemen wij: prikkels van buiten halen, anderen zelf laten ervaren, samenwerken, studenten regie geven over eigen programma, de “pijn” van het zelf leren voelen en er mee dealen.
Aan het einde werd kort een ander grapje gemaakt. Over dat niet accountants de wereld gaan redden maar docenten (referentie aan een statement van Peter Bakker en een recente reactie daarop). Omdat zij jonge mensen kunnen ondersteunen door ze gewoon in een keer het professionele gedrag aan te leren dat past bij wat we weten en vinden dat nodig is voor een duurzame circulaire toekomst. Een grapje dat hint naar de verantwoordelijkheid die ook ik voel. Een verantwoordelijkheid te groot voor mij alleen, te groot voor ineens. Het is iets voor samen en stap voor stap.
Conclusies
Stilstaan bij de opbrengsten van de breakoutsessies, bij de opbrengsten van de dag, bij de persoonlijke voornemens van de deelnemers en de voornemens van het netwerk.
Bijzonder signaal: de toenemende behoefte aan een plek om oa onderwijsmateriaal te delen. We zijn blijkbaar zover dat we elkaar vertrouwen en echt aan de gang zijn. Dat willen delen komt in ieder geval bij mij voort uit de behoefte meters te maken. Laagdrempelig met elkaar delen en gebruiken helpt daarbij.
Borrel
Bij het borrelen zoek ik de 2 studenten op die er zijn. Ben nieuwsgierig naar wat de dag voor hen opleverde. Ze blijken vanuit hun betrokkenheid bij Green office te komen. Ze ondersteunen opleidingen om de opleiding en de bedrijfsvoering duurzamer te maken. En ze hadden veel geleerd om financiele opleidingen te kunnen ondersteunen en een keer vanuit een heel ander perspectief gekeken. Ze kwamen van facility management en de ander van een chemische opleiding.
Hartelijk wordt er afscheid genomen.
Waarom werkt het voor mij.
Samenvattend, wat zijn nou de elementen die zorgen dat het voor mij werkt.
Het gevoel dat mijn aanwezigheid, mijn bijdrage echt de hele dag wordt gewaardeerd.
Inhoudelijk zijn het authentieke verhalen van mensen die weten waar ze het over hebben.
Ruimte voor persoonlijke ontmoeting met de inhoudsmensen en de studenten.
Ruimte voor verwerken van het geleerde in dialoog.
Humor
En verbinding met lotgenoten, omdat doceren voor een duurzame wereld een SAMEN-klus is, een STAP voor STAP ding.
Die verbinding af en toe echt te voelen helpt om vol te houden.