Geweest: FAN Congres – Fase II

Vorig jaar was ik er met een collega voor de presentatie van de tussentijdse resultaten. Dit jaar was het FAN Congres-Fase II op 5 juli.  

Naar Edcamp ga ik om een dag heerlijk samen te zijn met bevlogen docenten die hun onderwijsinnovaties delen en daarvan te leren. Naar FAN om een dag samen te zijn met mensen die dezelfde urgentie als ik voelen als het gaat om de nieuwe economie en onderwijsideeën daaromtrent met elkaar te delen, van elkaar leren.

En dus trok ik naar Amsterdam Zuid. En zat ik om 10.00 klaar in een dubbele kring in een zaal bij PWC.

Intro

We begonnen, na een kort welkomstoord met een geleide meditatie. Om met volle aandacht en toewijding aanwezig te kunnen zijn.

De Nederlandse Bank: de rol van onderwijs in een tijd van transitie

Vervolgens sprak Frank Elderson (Directeur De Nederlandse Bank) over hoe lange termijn denken eigenlijk in het DNA van de DNB zit. Het gaat over duurzame volhoudbare welvaart. Geeft hij aan dat er haast is geboden bij de energietransitie. Dat Nederland daarin hekkensluiter is. Besprak hij het rapport “Tijd voor transitie, een verkenning van de overgang naar een klimaatneutrale economie” (ik vond grafiek 2.8 interessant, inzicht in impact per industrie). Gaf aan dat organisaties bestaan uit mensen, en wil je duurzaam zijn als organisatie dan moet het bij iedereen tussen de oren, bij alle afdelingen en zeker bij de leiding #toneatthetop. En dat er een cruciale rol is weggelegd voor onderwijs en permanente educatie voor de weg die gelopen dient te worden. Hij eindigt positief, we hebben haast en ja er beweegt al veel. #iedereenmobiliseren.

KPMG: een andere lens op waarde

Jolande Sap, inmiddels commissaris bij KPMG begon ook positief. Er is al zoveel gebeurd. En geeft aan dat zij oprecht gelooft in de kracht van onrecht aankaarten door te kwantificeren. Door zaken vergelijkbaar te maken door alles te herleiden naar dezelfde “eenheid”

Ze besprak een rapport van KPMG “A new vision of value”. Waarin 3 stappen staan om met een andere lens naar waarde te kijken:

• Stap 1: Negatieve externe effecten worden gewaardeerd en afgezet tegen de winst. Hoeveel winst maak je dan nog?
• Stap 2: Hoe groot is het risico dat je die kosten moet internaliseren. Op de langere termijn wordt die kans groot ingeschat door Jolande Sap.
• Stap 3: Slimme strategieën bedenken om met dat risico om te gaan. Leidt wellicht tot andere investeringsafwegingen.

Daarnaast gaf ze aan het jammer te vinden dat er nog weinig voortgang is op een breder welvaartsbegrip dan BNP. Onderzoeken geven aan dat het handiger is om die andere aspecten naast het BNP inzichtelijk te maken. Wat volgens haar dan weer leidt tot het risico dat je eerst blijft sturen op BNP.

Drie boeiende vaststellingen:

• Dat duurzame reporting toeneemt, vooral door toegenomen wetgeving erover.
• Dat het herstel van het vertrouwen in het beroep en het rulebased werken de accountantskantoren heel veel energie kost. Dat de zittende accountant wellicht daardoor niet toekomen aan dat nieuwe, de toekomst, wellicht principlebased. #rolonderwijs
• Dat veel bedrijven al om zijn. Investeerders nog niet.

Column 1: Tornen aan denkkaders

Marjon van Opijnen over de denkkaders:

De dominante denkkaders in ons onderwijs zijn een spiegel van de denkkaders in de samenleving en onze economie. Denkkaders die we met de paplepel ingegoten hebben gekregen. Als we hier geen bewustzijn op creëren is het een illusie dat we de integrale context van alle systemen zien en in staat zijn een nieuwe economie te creëren die volhoudbaar is. Het is dus noodzaak onze eigen denkkaders en die van onze studenten te exploreren en verleggen.

Ze eindigt met:

Accountants zijn niet alleen de hoeders van de risico’s van de gecontroleerde partij, maar misschien nog wel meer de hoeders van de risico’s voor het algemeen belang!

Kortom, vanuit de gedachte van de nieuwe economie dient de accountant meer dan ooit dienstbaar te zijn aan de samenleving. En als wij, als docenten, onze studenten niet voorop gaan hierin en ze niet voorbereiden op nieuwe tijden, wie doet het dan wel…..

Laten we er met z’n allen voor zorgen dat onze studenten in 2020 vol overtuiging en met trots een eed af leggen omdat ze weten dat wat zij doen maatschappelijk relevant is en bijdraagt aan het welzijn van het grotere geheel.

Column 2: Snelheid winnen door onderzoek te doen met studenten.

Vervolgens in de column van Marleen Jansen Groesbeek Lector Sustainable Finance & Accounting: de voordelen van onderzoek doen met studenten.

• Goed voor het arbeidsperspectief van de studenten. Ze onderzoeken de nieuwste ontwikkelingen.
• Meer handen en hersenen zorgen dat de data sneller verzameld wordt
• Frisse kritische blik van studenten.

Ik onthoud dat het aandacht vraagt om te zorgen voor kwalitatief goed onderzoek, dat het kan en dat het ervoor zorgt dat je snelheid kan winnen.

Aan de hand van dilemma’s in gesprek.

Minor maar voor mij opvallend detail:

En nu de dilemma’s met een panel van 3 dames. pic.twitter.com/ULMXgWtWz4

— Ilse Meelberghs (@IlseMeelberghs) 5 juli 2016

Het leverde mooie gesprekken op.

• Over pioniers, duurzame en onduurzame ondernemer. Wie krijgt het geld, de financiering?
• Over wat noemen we als bank veilig beleggen? Beleggingen in oude economie nog steeds veiliger dan in nieuwe economie? Andere instrumenten nodig?
• MKB heeft behoefte aan andere tools. Daar is de continuïteit en waarom onderneem je een logisch uitgangspunt voor een gesprek met de ondernemer over duurzaamheid.
• Over kan en wil de accountant zijn tijd naast aan financiele data ook besteden aan ecologische of sociale?
• Waarom die tegenstelling duurzaam, niet duurzaam. Ga daarvan weg, gewoon kijken wat de toekomst nodig heeft.
• Voorleven waar je in gelooft.
• Urgentie

Lunch

Een heerlijk lunch met gesprekken over toetsing, onderwijsprogramma’s enz enz.

Breakout sessies

De groep werd onderverdeeld in een aantal groepen met moderator. De breakout begint met een appreciatie inquiry. Ik ken het als Deep Dialogue. Om even persoonlijk contact te maken met het onderwerp.

Je praat 4 minuten over de vraag: waarom is die verandering naar de nieuwe economie belangrijk voor jou. De ander probeert zo oordeelsloos mogelijk te luisteren. Dus ook niet knikken, hummen enz. En vervolgens draai je de rollen om.

Daarna werd er ter inspiratie gepitcht. Er waren 3 vragen.

1. Welk doel wilt u bereiken door ‘de nieuwe economie’ te integreren in het onderwijs?

2. Wat zijn de twee meest succesvolle stappen die zijn gezet, en de twee belangrijkste barrières/dilemma’s die u tegen bent gekomen?

3. Wat is volgens u de belangrijkste volgende stap?

Iedere vraag moest in 1 minuut beantwoord worden. En ze was streng. In onze groep pitchten Avans Hogeschool en ik. Avans had een boeiend verhaal, met name de lol van het samen de nieuwe economie onderzoeken met studenten bleef hangen. Mijn verhaal vind je in de PS.

Daarna werd in een Worldcafé sessie in 2 groepen ook geantwoord op de vragen. De opbrengst op vellen verzameld en daarna plenair in de grote zaal weer gedeeld.

Dat legde ik erover vast. Het ging wel erg snel dus ik ben vast dingen vergeten. Vul gerust aan in de reacties.

Uitkomsten breakouts: Meervoudige waardecreatie, cultuurverandering, co-creatie, student voelt zijn betekenis in wereld, brengt waarde #fan

— Ilse Meelberghs (@IlseMeelberghs) 5 juli 2016

Uitk 2: bijeenkomst verbindt, toekomstperspectief, silodenken weg, Co-creatie context content & competenties #copfan

— Ilse Meelberghs (@IlseMeelberghs) 5 juli 2016

Daarna mochten we op onze conclusiekaart schrijven. En we deelden ook dat weer. Het gevoel

• Dit neem ik vandaag mee.
• Morgen ga ik….
• Ik ga contact opnemen met….

En we deelden ook dat weer. Het “dat wat we meenemen “- deel gaf de organisatie in ieder geval voldoende feedback dat het zinvol is om dit voort te zetten.

Deze blogpost is onderdeel van mijn “morgen ga ik”. Ik heb over de dag verteld bij de ontwerpgroep nieuw curriculum, en vertel het nu aan jullie. Het is belangrijk dat we laten zien wie en hoe er bezig is met nieuwe economie en het belang van onderwijs daarin.

Er werden een aantal echt mooie concrete stappen benoemd. Mooi hoor!

En na een borrel weer op weg naar het zuiden. Het was een verbindende dag!

PS

Mijn antwoorden bij de pitch, een mengeling van persoonlijk en van mijn opleiding.

1. Welk doel wilt u bereiken door ‘de nieuwe economie’ te integreren in het onderwijs?

Mijn antwoord:

Voorbereiden op wat is, op wat komen gaat, op helpen de toekomst vorm geven. We staan op een tweesprong. Het kan, het pad kiezen waarop we duurzaam omgaan met de aarde en mensen. Mij is 20 jaar geleden gezegd dat ik niets kon doen om het systeem te veranderen, dat het te groot is. En dat heb ik 20 jaar geloofd. Dat zal geen enkele student van mij horen. Sterker nog, ik zal ze helpen om een weg te vinden waarop zij hun bijdrage kunnen leveren.

2. Wat zijn de twee meest succesvolle stappen die zijn gezet, en de twee belangrijkste barrières/dilemma’s die u tegen bent gekomen?

Ik koos er 4: 6 kapitalen in ondernemingsplan propedeuse; het kamp maatschappelijk verantwoordelijk handelen met de 4de jaars (omwille van handelen, stilte, dialoog en co-creatie); het belang in het nieuwe curriculumontwerp; het leerproces “Telling a trustworthy value creation story”

En als twee uitdagingen:

• Het loslaten van de oude economie. Als je niet oppast is het alsof je je kind een hele maand suiker voert en 1 dag per maand zegt, oh ja, je moet wel gezond eten. Dat is onvoldoende en ongeloofwaardig. Zo is het ook met nieuwe economie die maar af en toe in de lessen verschijnt.
• Het begint bij jezelf, je verbinding met je hele zelf (niet alleen de mooie kanten), met wij, met de natuur. de verbinding nu, in dit moment. #ulab kan daarbij helpen.

3. Wat is volgens u de belangrijkste volgende stap?

Integratie in het curriculum. Waarbij “het geheel” als uitgangspunt wordt genomen. Niet de individuele winst.  En met studenten oefenen in dialoog (vs debat), in samen (vs competitie), vieren diversiteit (vs uniformiteit), in het nut van schuren, constructief conflict (vs lieve vrede)