Gebalde kracht. Dat is wat me invalt als ik de musical wil samenvatten.
De verhaallijn (citaat van de site)
Verhaallijn
Het is 1613. Roermond wordt al jaren geteisterd door hevige regenbuien en overstromingen. Door oorlogen en verval heerst er grote armoede onder de bevolking. Door aanhoudende slechte weersomstandigheden staan de gewassen te rotten op het veld. Daardoor zijn er veel ziektes onder mensen en dieren. Er worden veel mismaakte kinderen geboren. Roermond staat op dat moment onder een contrareformatorisch gezag, met als gevolg dat de katholieke leer extra streng wordt nageleefd. In het nabijgelegen land van Gulick leven de mensen veel vrijzinniger en dus uitbundiger.
Dan breken er onlusten en opstanden uit onder het Roermondse volk. De plaatselijke magistraten worden opgeroepen iets te doen tegen de armoede, de mislukte oogsten en de ziektes onder dieren en mensen. Een van de vrouwen die voorop gaat bij die opstanden heeft een dochter. De moeder komt oorspronkelijk uit Het land van Gulick, dat deel van de regio waar de vrijzinnigheid heerst en dat door de streng-katholieken wordt gezien als het losbandige speelveld van de duivel. De dochter van de vrouw is het buitenechtelijk kind van een van de plaatselijke magistraten. Als het volk steeds meer begint te roepen om verbetering van zijn situatie, komen de magistraten onder druk te staan. Ze besluiten de oorzaak van alle ellende te leggen bij de vrijzinnige protestanten in Gulick, waar de wellust tiert en de duivel het voor het zeggen heeft. Om hun woorden kracht bij te zetten en het opstandige volk te sussen, wordt er een heksenjager aangesteld die bewijzen moet gaan verzamelen dat alle rampen worden veroorzaakt door heksen. De magistraat die een buitenechtelijk kind heeft bij de progressieve vrouw, wordt aangesteld als de heksenmeester.
De andere magistraten zien in de vrouw het ultiem te stellen voorbeeld om de onlusten de kop in te drukken. Zij hoort immers bij de duivelsaanbidders in het Land van Gulick. Eigenlijk is het een perfect opgezet marketingplan van de magistraten. De stok om mee te gaan slaan vinden ze in de dochter van de vrouw. Die dochter probeert op marktdagen met dansen en “wulpse bewegingen die alleen van de duivel kunnen komen” wat geld te verdienen. Onder dwang van de martelingen zullen ze haar zeker zo ver krijgen dat ze haar moeder als heks aanwijst, zo besluiten ze. De heksenjager, biologische vader van het meisje maar getrouwd met een andere vrouw, komt in gewetensnood.
Hij wil kost wat kost zijn dochter en zijn minnares, waarvan hij echt en intens houdt (en zij van hem) redden. Hij stelt de vrouw voor dat ze zich aangeeft als heks en dan bekent dat ze haar dochter betoverd heeft. Als ze dat doet zal hun dochter vrijkomen en zal hij er als Heksenjager voor zorgen dat de vrouw er met een milde straf vanaf komt. De vrouw wil alles doen om haar dochter van de brandstapel te redden en gaat mee in het plan. Maar als ze zich heeft aangegeven en op haar proces (en beloofde milde straf) wacht, vinden er enkele gebeurtenissen plaats in de stad die door het volk aan haar als vermeende heks worden toegeschreven. De heksenjager kan zich onder de toenemende druk van het volk en de andere magistraten niet aan de afspraak houden en wordt steeds meer in een onmogelijke positie gedwongen. Hij zal een keuze moeten maken tussen het redden van zijn eigen positie of de vrouw waarvan hij houdt tot de brandstapel te veroordelen.
En daarmee is het een verhaal van alle tijden. Over vernieuwing, angst, machtsspelletjes om het oude te behouden. “anders zijn” de schuld geven.
Al maanden luister ik bijna iedere avond naar de muziek hiervan (mijn man oefende zijn pianopartijen). Werd geraakt door de muziek en de teksten, leefde mee met de heksen, geluisterd naar hoe ze zichzelf blijven.
En werd gister weer geraakt. Dit keer door het verhaal van de heksenjager.
In “Ijs van mijn hart” nog overtuigd dat niets hun liefde kon breken:
Onze liefde wordt niet gebroken Door de hand van zin en waanzin Er is geen roddel, er is geen tweedracht Die onze liefde ondermijnt
De keuze bezingt tussen taak en hart in “Wanhoop”
Kun je ontsnappen uit de last van een roeping Is er een keuze als jouw lot lijkt bepaald Als elke vezel in je lijf je dwingt. Een weg te gaan die voor jou is voorbestemd. Is er geen uitweg als liefde in je hart je roeping tegenspreekt Om een andere keuze smeekt Liefde langzaam breekt
Om dan in “Duivelszoon” de pijn van zijn keuze onder ogen te zien.
Zal ik ooit nog kunnen leven met de waanzin van mijn twijfel In een wereld waar mijn dochter niet zich zelf mocht zijn
In het requiem wordt dan uiteindelijk ook gevraagd om anders te kijken naar anders zijn, vernieuwend zijn. Mij raakte het meest: te zien als een “glimp van de toekomst” De precieze woorden moet in jullie schuldig blijven. ’t Is de enige tekst die niet in het programmaboekje staat.
En wat is er dan gebald aan. Uit het niets verscheen dit. en ’t was krachtig.
PS1 Er zijn nog laatste kaarten voor vandaag en morgen. En dan is het voorbij. Waar zoveel mensen hun passie en tijd aan hebben gegeven. En die passie en zorg is te voelen en te zien. In alles.
PS2 voor de onderwijsmensen die willen weten hoe dit educatief is ondersteund in de stad: de folder