Samen met een collega en iemand uit het werkveld (Driven by values) gaan we drie dagen organiseren rond het thema: maatschappelijk verantwoord handelen voor een business controller? Tijdens de 2 eerste dagen krijgen studenten 6 thema’s/casussen aangereikt. (3 people, 3 planet)
De casussen:
- leggen een spanning bloot tussen soorten capital uit integrated reporting. Als business controller in de toekomst word je hopelijk gevraagd om naast het inschatten van de interne en externe, positieve of negatieve consequenties van keuzes op de winst (financial capital) ook de effecten op de andere capitals te helpen inschatten.
- vragen dat je als student een standpunt inneemt (=handelen)
Doel:
- het verschil leren begrijpen tussen focus op winst en focus op meervoudige waardecreatie
- oefenen met “het traject”/ het omgaan met (ethische) dilemma’s rondom maatschappelijk verantwoord handelen.
- met zorg als zwaartepunt van Zuyd kiezen we ter illustratie voor robots in die sector.
- een aanzet tot het maken van een investeringsbeslissing-model dat rekening houdt met meervoudige waardecreatie
Tijd en benodigdheden
Minimaal 1 uur, laptops studenten, meerdere ruimtes om rustig te kunnen werken in de groepjes.
Casus 1: Inzetten op robots
Uit robots in de zorg:
Geschiedenis van de industriële productie
In de industrie kunnen we de drie fasen als volgt typeren:Mechanisatie – Mechanisatie kan gedefinieerd worden als het overnemen van fysieke arbeid door machines. Dit had een aantal voordelen, zoals hogere snelheden, grotere vermogens, minder afhankelijkheid van de mens en constantere kwaliteit. Nadelen waren laagwaardig en onaangenaam werk voor de mensen die achter de machines stonden, milieuvervuiling door de stoom- machines en gelijkvormige producten
als gevolg van massafabricage.Automatisering – Bij automatisering wordt de mens nog wat verder op de achtergrond gedrongen. Repeterende handelingen worden door de machine zelf aangestuurd. De mens doet nog slechts handelingen die voor de machine lastig zijn, zoals nippeltjes aandraaien en inpakken. Waar de mens bij de mechanisatie nog nodig was om een werkstuk in de machine te plaatsen, doet de machine dit bij automatisering zelf vanuit een eraan gekoppeld magazijn. Het werk wordt voor de mensen nog eentoniger, maar de producten veel goedkoper. Er ontstaat wel een geheel nieuw beroep, te weten dat van de automatiseerder.
Informatisering – Waar de machine bij automatisering nog dom was – hij draaide gewoon een standaard programma af – neemt de machine in de fase van informatisering mentale taken van de mens over. De handelingen zijn niet meer repeterend, maar afhankelijk van de ‘waarnemingen’ van de machine. Op basis van het waargenomen onderdeel bepaalt hij wat ermee moet gebeuren. Op basis van waargenomen onvolkomenheden besluit hij of het opzij gelegd moet worden en op basis van storingen besluit hij of de operator uit zijn/haar bed gebeld moet worden. De gevolgen van informatisering zijn legio. Minder benodigd personeel, hoogwaardiger werk, flexibeler productiesystemen en meer variëteit in producten. Er kwam weer een beroep bij: dat van programmeur.
Uit Technologische singulariteit:
Onder de ’technologische singulariteit’ wordt doorgaans verstaan:
- Een tijd in de toekomst waar de technologische vooruitgang zo snel gaat dat mensen met hun tegenwoordige intelligentie de resulterende maatschappij niet meer kunnen begrijpen.
- Het tijdstip waarop alle exponentiële trends die sinds het ontstaan van het leven zijn begonnen allemaal samen komen en ‘door het plafond gaan’.
- Het tijdstip waarop de eerste kunstmatige intelligenties of posthumans (verbeterde mensen met een opgevoerde intelligentie) hun verdere ontwikkeling in eigen hand nemen en zich zelf zo snel gaan ‘verbeteren’ dat de wereld kort daarop eveneens onbegrijpelijk wordt voor hedendaagse mensen.
Opdracht:
We kijken eerst gezamenlijk naar Robot Kasper. Deze laat kort zien wat de dilemma’s en mogelijkheden zijn rondom robots in de zorg.
Kies waarin jij je nu wil verdiepen. Robots die verpleegkundigen vervangen, robots voor aandacht/tegen eenzaamheid, of verregaande innovatie in de zorg.
Wellicht helpt het om ook even te kijken naar bovenstaande fases. Welke spreekt jou aan? Of lees dit artikel uit intermediair “4 robots die verpleegkundigen gaan vervangen”
Vorm een groepje met 3 met studenten die jouw keuze delen.
Maak/vind een excellsheet om een investeringsbeslissing ja/nee voor een robot te ondersteunen.
Beslis of het voor jullie, jullie model uitmaakt welke van bovenstaande fases het betreft.
Bij een keuze voor een robot voor aandacht/tegen eenzaamheid.
- Kijk eens naar deze twee reportages. Twee oplossingen Zorgrobot Zora en studenten in het bejaardentehuis. Twee perspectieven daarop: video van student en video van Achmea. Of kies zelf een andere bron.
- Zie je (ethische) dilemma’s?
- Ga je je investeringsbeslissingsmodel aanpassen voor die dilemma’s. Zo ja, doe dat ook echt.
Bij de keuze voor de zorgondersteuning.
- Kijk eens naar deze website. Zorgtakenrobots die al bestaan. Ook jullie kunnen deze de twee perspectieven van studenten in het bejaardentehuis bekijken video van student en video van Achmea. Of kies zelf een andere bron.
- Zie je (ethische) dilemma’s?
- Ga je je investeringsbeslissingsmodel aanpassen voor die dilemma’s. Zo ja, doe dat ook echt.
Bij de keuze voor verregaande innovatie.
- Bekijk dit interview over de aflevering van Tegenlicht: De patiënt in de hoofdrol (met dank aan Tegenlicht onderwijsbundel: Technologie maakt beter)
De verhouding arts-patiënt gaat revolutionair veranderen. Moderne technologie maakt dat de patiënt meester van zijn eigen gezondheid wordt, met de arts op afstand. Daardoor krijgt de arts weer tijd voor het belangrijkste geneesmiddel dat er is: persoonlijke aandacht en gesprek.
Het Radboudumc in Nijmegen heeft er speciaal een afdeling voor opgericht; aangevoerd door Lucien Engelen worden alle vernieuwingen uitgeprobeerd, technische innovaties toegepast en wordt er meegedacht over het curriculum voor de nieuwe arts.
- Zie je (ethische dilemma’s)
- Ga je je investeringsbeslissingsmodel aanpassen voor die dilemma’s. Zo ja, doe dat ook echt.
Weer gezamenlijk.
- Licht kort jullie finale investeringsbeslissingsmodel toe. Met welke capitals en stakeholders houdt dit model uiteindelijk rekening en hoe?
Ter afronding keren we terug naar het werk van een business controller. Bekijk dit fragment uit tegenlicht: (met dank aan de Tegenlicht onderwijsbundel: Mens beter dan technologie)
Dit fragment gaat over essentiële menselijkheid. Machines worden menselijker en mensen worden meer machines. Machines nemen steeds meer werk van ons over. Waar moeten we ons in de toekomst op richten? Ben Hammersley en Nick Bostrom vertellen over essentiële menselijkheid, over dingen die machines niet kunnen en over de banen van de toekomst. Volgens Hammersley is het niet handig om een dokter of een advocaat te worden, omdat dat banen zijn die een computer kan overnemen.
Groepsgesprek
- Welk werk zouden computers/robots op financiële afdelingen kunnen overnemen. Wat zijn de kansen en de dilemma’s.
- Welk werk kunnen computers/robots van business controlers overnemen. Hoe lang denk je dat dat nog duurt. Wat zijn de kansen (welk werk krijg je dan meer tijd voor). wat zijn de risico’s
1 Pingback