Reflectie over de “tegenspraak”avond.

Aan het eind van de STARR training deze week vraag ik de studenten: “Heb je de leerdoelen gehaald, hoe komt dat, hoe had je ervoor kunnen zorgen dat je nog meer leerde”. Bij de eerst groep kreeg ik de opmerking dat ze liever meer geoefend hadden. Terecht. Het oefenen was daar een beetje in het water gevallen door gedoe met geluid. Bij de tweede groep werden ook dingen aangedragen die ik anders had kunnen doen, bijvoorbeeld een eigen voorbeeld geven. Ok, maar dat was eigenlijk niet de vraag. Het werd omgebogen naar dat wat zijzelf anders hadden kunnen doen, namelijk mij vragen om een voorbeeld. Dat heb ik vervolgens alsnog gedaan, een voorbeeld gegeven dat mijn inziens aantoont dat ik goed kan luisteren naar tegenspraak. Het was aan het eind van de les, dus ik hield het beknopt 🙂

• Situatie: de avond ervoor hadden we als curriculumontwerpgroep een avond georganiseerd waarop studenten en overige docenten konden reageren op “het werk tot nu toe”.
• Taak: Als onderdeel van de curriculumontwerpgroep was het mijn taak om gewoon goed te luisteren. De aanwezigen werd tijdens de avond nadrukkelijk gevraagd om hun twijfels uit te spreken. Lastig voor mij omdat ik hard gewerkt heb eraan, ik sta achter onze keuzes, het communitydeel ervan voelt echt als mijn kindje.
• Actie: Ik heb geluisterd, het laten binnenkomen en op 1 uitzondering na ben ik niet in de verdediging geschoten.
• Resultaat: Ik ken nu de twijfels en de angsten, daar kunnen we nu rekening mee houden. Ik heb me ook afgevraagd of er argumenten bij zijn om te stoppen en een totaal andere richting te kiezen. Die laatste zijn er niet.
• Reflectie: Ik ben er wel trots op dat me dat gelukt is, dat luisteren.

Ik kreeg een applaus.

De uitgebreidere reflectie

Dat wat bij de beknopte reflectie werd weggelaten of nog niet eens bedacht was 🙂

Tijdens die “tegenspraak”avond werd ik stiller en verdrietiger. Achteraf realiseer ik me dat ik reageerde op de angst die ik hoorde en voelde, het resoneerde met een eigen angst. Mijn eerste reactie toen ik thuiskwam was om de angst die ik hoorde en voelde te herformuleren naar de behoefte. Wat hoorde ik eigenlijk aan “dit heb ik nodig”:

Daarmee had ik wel wat nuttigs gedaan, iets dat ik mooi in de vergadering volgende week kan gebruiken. Toch was het nog niet klaar, ik was met mijn eigen angst nog niet klaar.

Ergens op de fiets op weg naar het werk komt het verhaal van de oude olifant bovendrijven. De olifant die doodgaat en daarvoor een brug moet oversteken. Een brug die muis voor hem herstelt opdat hij kan oversteken. En olifant die nooit meer terugkomt/terugkan. (voor wie het verhaal helemaal wil horen, een oude opname van mij uit 2010)

Ik heb me wel eens afgevraagd welke van de 5 typen cultuurtransities we doorheen gaan nu. Het was nooit zo helder als die avond. Dit is echt een culturele transformatie.

En de angst die ik onder ogen heb te zien:

Wij, de curriculumontwerpgroep, zijn de muizen die de brug herstellen/bouwen. Doen wij, correctie, doe ik dat met voldoende aandacht?

Ik denk dat ik die vraag rustig met ja kan beantwoorden. Ik ben er iedere dag mee bezig, met het werken aan die brug en ik doe het met veel aandacht voor de brug zelf, voor zij die erover moeten en ik doe het met liefde.

Kunnen wij, correctie, kan ik dat, de hele groep docenten ondersteunen om “tussen de oren’ in beweging te komen? 

Bewegend van het land van “Als het nodig is duwen we je tot aan de eindstreep”

naar het land van “Samen grenzen verleggen”

Wat in beide landen gelijk blijft is wat ons drijft: jonge mensen ondersteunen in hun professionele ontwikkeling.

Ik pak het boek De corporate tribe erbij. Ik lees het hoofdstuk over culturele transformatie nog even door, en de tabel op blz 309.

• Beeld: We willen iets anders omdat de omgeving verandert, omdat we toekomstbestendig willen zijn. De toekomst vraagt iets anders van ons.
• Totempaalmetafoor: Oud ding die totempaal. Tijd voor een nieuwe.
• Veranderfocus: Vanwege de veranderende omgeving de huidige patronen en verhalen achterlaten. Nieuwe kansen pakken. Nieuw bouwen.
• Verhalen als verandertool: Verhalen van elders, van concurrenten. Nieuwe vergezichten. Verhalen over dromen en kansen.
• Rituelen en magie als verandertool: Dromen vangen, een nieuwe totempaal bouwen, feest, rouwrituelen en het oude begraven.
• Rol van de leider: Lef, charisma, voor de troepen uitlopen. Nieuwe ideeën brengen. Reality check brengen. Microstory’s binnen het grote verhaal stimuleren. Scheiding tussen liminale leiders en going concern leiders. Soms is er ook een nieuwe leider nodig. Afscheid en rouw om wat was.
• Cultuurdiagnose als instrument: Helpen om blik naar buiten te richten. Veranderkracht in de organisatie in kaart brengen.
• Acties en verandertools: Inspiratie en nieuw vergezicht organiseren. Beginnen en bouwen. Afscheid nemen van het oude: vernietigen, rouw, respect, ritualiseren. Rites de passage en liminaliteit. Verliesbegeleiding voor de oude machthebbers. Omdenken, verwarren, wakker schudden. Nieuwe vaardigheden en competenties trainen. Kgotla: Hoe gaan we dit doen. Liminale leiders benoemen. Deep democracy: alle stemmen horen. Artefacten en ruimte vernieuwen in lijn met nieuwe kernwaarden. Ander gedrag belonen. Virale verandering: communities of change stimuleren en verspreiden.

En ik concludeer, ja ik kan dat, er zit niets bij wat ik al niet eerder deed. Kan ik een hele hoop Starr-en over schrijven. Ik kan alleen niet de going-concern leider zijn.

De vraag is of ik ruimte kan maken om deze transitie te mogen behandelen als een Culturele transformatie.

Want vanuit mijn perspectief beginnen we op 23/24 januari met de hele organisatie aan “het ondertussen”.