In een dag heb ik het uitgelezen. Aandachtig… omdat het is geschreven en/of aanbevolen door mensen die ik op Twitter heb leren waarderen om hun standpunten/ideeën over onderwijs.
Ik ga geen samenvatting schrijven. (info vind je hier) Wil gewoon even bewaren wat me geraakt/geholpen heeft… Als onderbouwing bij de aanbeveling die ik ga doen aan een aantal collega’s.
Het gaat boek gaat dus over pedagogische tact. Op de kaft omschreven als: Op het goede moment het juiste doen, óók in de ogen van de leerling.
Hoofdstuk 1: Het goede doen, ook in de ogen van de leerling
Het bevestigt dat het gaat om het belang van de relatie tussen docent en student, dat de docent zijn eigen instrument is, een kwestie van “er zijn met huid en haar” voor de lerenden. Wat mij ook helpt is dat ze de relatie tussen flow, authentiek leiderschap, mindfulness, theory U en pedagogische tact toelichten.
Hoofdstuk 2: Een basis voor pedagogische tact.
Van hoofdstuk 2 blijft me bij: het belang van wederzijdse reponsiviteit & de voorbeelden bij de Self-Determination Theory. (herken ik van Dan Pink). Met name bij de verhalen rondom behoefte aan relatie word ik herinnerd aan: oh ja, dat opbouwen vraagt ook nog tijd/geduld/vertrouwen. Het schema op blz 97 met het pedagogische antwoord op de psychologisch basisbehoeften (relatie, competentie, autonomie) op blz 97 is iets om te onthouden. En … dat ik wil horen bij docenten met de autonomie-ondersteunende stijl (vs controlerende).
Hoofdstuk 3: Over de vraag hoe je pedagogische tact kunt ontwikkelen.
Ja, je kan het ontwikkelen en dat doen ze met theorie U als leidraad. Als ik opschrijf dat dit hoofdstuk voelt als thuiskomen dan klinkt dat heftiger dan ik het bedoel. En toch, ineens worden hier losse eindjes aan elkaar geknoopt. En zijn er verhalen van mensen bij wie het lukt.
Hoofdstuk 4 Het traject Pedagogische Tact, kritische momenten.
Waar ik vreselijk benieuwd naar geworden ben is het gesprek over de externe attributies. Hoe zouden ze dat doen? Ik citeer:
Het begin van het traject wordt gemarkeerd door een indringende kennismaking met je externe attributies: het toeschrijven van tegenvallers, teleurstellingen en onverwacht resultaat aan oorzaken buiten jezelf, omstandigheden waar je geen invloed op had (blz 124)
Iets wat ik ook wel een keer wil proberen is het interview (en dan idd opnemen). Ik citeer:
Interviews lijken een goede manier te zijn om de interactie tussen de leraar en zijn leerlingen te bevorderen. In het volgende voorbeeld is te zien hoe de leraar zijn leerlingen leert kennen als volwaardige gesprekspartners. Hij luistert naar hen en komt hierdoor achter een van zijn vooroordelen.
En het kantelpunt:
In de zoektocht naar pedagogische tact komt iedereen zijn blinde vlekken tegen: dat deel van de werkelijkheid dat je door jouw manier van kijken niet te zien krijgt, maar dat wel van belang is voor de leerling.
Hoofdstuk 5 Leraren bemoedigen kinderen, kinderen bemoedigen leraren.
Dit hoofdstuk is heel waardevol voor me. Het geeft me handvatten voor groei door bemoediging ipv negatieve feedback. Voor leren van geslaagde situaties. Als reminder voor mezelf: bemoediging door empathie, overdragen van verantwoordelijkheid, aandacht ipv door loftuiting, zichtbaar maken van bekwaamheid.
Wat het uiteindelijk met me gedaan heeft dit boek. Op blz 120 staat voor mij deze prachtige zin:
Het draait om de bijzondere interactie tussen de leraar met zijn of haar leerlingen. De rest is soms belangrijk, maar nooit het belangrijkst.
En het besef dat je daar gericht aan kan/mag werken & dat meer mensen geloven in deze aanpak … pakt niemand me meer af.
De essentie van blz 120 wordt ook mooi weergegeven in dit filmpje: